Romatoid Artrit Nedir ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Romatoid artrit

Romatoid Artrit (İltihablı Romatizma) Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Romatoid artrit nedir?

Romatoid artrit (iltihablı romatizma), eklemlerin hemen hemen hepsini etkileyebilir. Eklemleri kaplayan zarların iltihaplanması sonucu ortaya çıkan kronik iltihaplı bir hastalıktır. Romatoid artrit eklem ağrısı, şişme, sertlik gibi semptomlara neden olur ve genellikle dokunulduğunda sıcak olduğu hissedilir. Daha ağır vakalarda organ hasarına neden olabilir. İltihablı romatizma genellikle iki taraflı olarak görülür, yani vücudun bir tarafındaki bir eklem iltihaptan etkilenirse, vücudun diğer tarafındaki aynı eklem de genellikle etkilenir. Romatoid artrit ile ilişkili semptomların ciddiyeti değişir ve günden güne değişebilir. Bununla birlikte, semptomlar aniden artarsa buna alevlenme denir. Bir alevlenme meydana geldiğinde, birkaç günden aylara kadar sürebilir. 

Romatoid Artrit

Romatoid artrit otoimmün hastalık olarak kabul edilri. Normal koşullar altında vücudun bağışıklık sistemi, bakteri ve virüsler dahil olmak üzere yabancı maddelere saldırarak ve onları yok ederek vücudu korumak için hareket eder. Ancak bu hastalarda vücudun bağışıklık sistemi yanlışlıkla eklem dokusuna saldırır. Bu anormal bağışıklık sistemi reaksiyonu, yalnızca eklem hasarına değil, aynı zamanda organ hasarına da neden olan iltihaplanma ile sonuçlanır.

Ciddi eklem hasarını ve organ hasarını önlemek için romatoid artritin erken teşhisi şarttır.

Romatoid artrit nasıl tedavi edilir?

Romatoid artrit tedavisinin hedefleri, ağrıyı ve iltihabı azaltmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır. Reçetesiz verilen ağrı kesiciler ve reçeteyle verilen ilaçlar, iltihablı romatizma semptomlarını azaltmak için genellikle oldukça etkilidir. Özellikle anormal bağışıklık sistemi tepkilerini baskılamak için kullanılan ilaçlar, romatoid artritin yönetimi için etkilidir ve remisyon durumuna yol açmaya da yardımcı olabilir. Bu, bu hastalıkla ilişkili iltihabın çözüldüğü veya aşırı derecede düşük olduğu anlamına gelir. 

Bir hasta remisyonda olsa bile, düzenli laboratuvar testlerle ve fiziksel muayenelerle doktor tarafınca düzenli izlenecektir. Bu hastaların düzenli aralıklarla izlenmesi, tedavinin durumları için ne kadar işe yaradığını belirlemeye yardımcı olacaktır. Ek olarak, romatoid artrit semptomları yeniden ortaya çıkmaya başlarsa, doktor ilaç dozajını ayarlayabilir veya yeni bir ilaç türü reçete edebilir.

Romatoid artritli hastalara, eklemlerini esnek tutmaya yardımcı olacağından fiziksel olarak aktif kalmaları da tavsiye edilir. Ek olarak, bu hastaların, olası yaralanmalardan kaçınmak için uygun egzersiz tekniklerini öğrenmesi gerek. Egzersiz ve fizik tedaviye ek olarak, romatoid artritli hastalar uygun bir diyetle beslenmeleri ve sağlıklı bir kiloda kalmaları için teşvik edilir. Bu tavsiyelere uyan hastalar ağrı seviyelerinde dramatik bir iyileşme fark edebilirler.

Sık rastlanan diğer artrit türleri

Osteoartrit Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Osteoartrit - Diz kireçlenmesi ve diz ağrısı

Osteoartrit Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Osteoartrit nedir?

Osteoartrit, eklemleri çevreleyen kıkırdak yıpranmaya başladığında ortaya çıkan dejeneratif bir hastalıktır. Kıkırdağın dejenerasyonu, kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olarak eklemde ağrı, sertlik ve diğer sorunlara yol açar. Osteoartritin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır. Bununla birlikte, artan yaş, obezite, önceki eklem yaralanmaları, eklemin aşırı kullanımı, zayıf kas yapısı ve bazı genetik faktörler gibi osteoartrit gelişme riski ile ilişkili belirli risk faktörleri tanımlanmıştır.  Diz Osteoartriti

Osteoartrit vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir, ancak en çok eller, dizler, kalçalar ve omurgadaki eklemleri etkiler. Osteoartrit ile ilişkili semptomlar yavaş gelişme eğilimindedir ve genellikle eklem ağrısı ve sertliği içerir. Osteoartrit, zamanla kötüleşen bir hastalık olduğu için bazen ilerleyici, dejeneratif bir eklem hastalığı olarak adlandırılır. 

Osteoartritin erken aşamalarında ağrı orta derecede ve aralıklı olabilir ve bir kişinin günlük yaşam kalitesi üzerinde fazla olumsuz bir etkisi olmayabilir. Hastalığın ilerleyen aşamalarında eklem ağrısı ve sertliği kötüleşir. Şiddetli osteoartrit vakaları olan kişiler için yürüme, merdiven çıkma ve hatta uyumak gibi normal aktiviteler zor olabilir.

Osteoartrit nasıl tedavi edilir?

Girişimsel olmayan tedavi yaklaşımları

Tedavi, eklem ağrısının giderilmesine ve eklem fonksiyonunun iyileştirilmesine odaklanır. Artrit tedavileri genellikle aşağıda belirtilen invazif olmayan yaklaşımlarla başlar:

Vücut kilo yönetimi, egzersiz ve eklem yaralanmalarından kaçınmanın osteoartrit oluşumunu azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Ayrıca artrit semptomlarının alevlenmesini önlemeye yardımcı olabileceğini gösteren kanıtlar da vardır. Aşırı kilolu bireylerde kilo vermenin özellikle etkili olduğu bulunmuştur.

Girişimsel algoloji yöntemlerle artrit tedavileri

Osteoartrit sebebiyle oluşan ağrıların girişimsel algoloji tedavi yöntemleri algoloji uzmanları tarafından başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Aşağıda sık uygulanan işlemlerle ilgili kısa bilgi vermekteyim:

Eklem enjeksiyonları 

Eklem enjeksiyonları, hastalar için sıklıkla önerilen yaygın bir prosedürdür. Bu prosedür, iltihabı ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olan ilacı doğrudan bir ekleme enjekte etmeyi içerir.

Diz Eklem Enjeksiyonu

Kortikosteroid enjeksiyonu  

Eklem enjeksiyonları genellikle etkilenen bölgeye bir kortizon birlikte bir anestezik ilaç enjekte etmeyi içerir. Anestezik ilaç ağrıyı azaltırken kortizon iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Bu prosedürün uygulanması nispeten hızlı ve basittir ve bazı hastalar ağrı semptomlarında bir rahatlama bildirir. Semptomların hafifletilmesi için eklem enjeksiyonları birçok kez tekrarlanabilir. Çeşitli çalışmalar, eklem enjeksiyonu alan hastaların önemli ölçüde ağrılarının azaldığını, eklem hareket açıklığının arttığını ve yaşam kalitesinin iyileştiğini göstermiştir.

Hyaluronik asit enjeksiyonu

Hyaluronik asit (HA) kimyasal olarak doğal eklem sıvınıza benzer. Bu enjeksiyon, eklem sıvısının akışkan özelliklerinin geri kazanılmasına yardımcı olur ve bir yağlayıcı ve bir amortisör olarak çalışır. HA enjeksiyonları enjeksiyonları genellikle kortikosteroid enjeksiyonları işe yaramadığında kullanılır. Bazı durumlarda, belirgin iltihap belirtileri yoksa doktorlar önce HA enjeksiyonunu düşünürler. HA ayrıca şeker hastalığı varsa daha iyi bir seçenektir çünkü kortikosteroidler kan şekeri seviyelerini yükseltebilir.

Trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonu

Trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonları, osteoartrit eklem ağrısını tedavi edebileceği düşünülmektedir. Bu enjeksiyonlar, iyileşmeyi desteklemek için hastanın kendi kanını ve trombositlerini kullanır. Trombositler, yumuşak dokularda iyileşmeye yardımcı olan büyüme faktörleri ve proteinler içerir. Araştırmalar, PRP enjeksiyonlarının iltihabı azaltmaya yardımcı olmak için vücudun bağışıklık tepkisini değiştirebileceğini gösteriyor. PRP enjeksiyonu yaptırıldıktan sonra oral antiinflamatuvar ilaçlar kısa bir süre için kesilmelidir.

Kök hücre uygulamaları

Kök hücreler, insan vücudunda tüm dokularda bulunan ana hücrelerdir. Kemik iliği veya yağ dokusundan alınıp hazırlanan kök hücreler, bir enjeksiyonla, eklem içinde hasarlı ve hücre iyileşmesi beklenen yere verilir ve osteoartrit eklem ağrısını tedavi edebileceği düşünülmektedir. Kök hücre kişinin kendi hücreleri olduğu için tedavi amacında dokunun kendini iyileştirip yenilemesi amaçlanır.

Seçici sinir blokları ve radyofrekans ablasyon

Ağrılı eklemde ağrı sinyallerinin beyne iletilmesinden sorumlu olan  sinirlerinin blokajı yapılır. Fayda gören hastalarda daha sonra aynı sinirlerin radyofrekans ablasyonu uygulanır ve kalıcı veya uzun süreli ağrının azalması hedeflenir.

Cerrahi Tedavi

Girişimsel olmayan ve girişimsel algoloji  tedavilerinden fayda görmeyen ve cerrahi operasyon için engel bir durumu olmayan hastalara cerrahi tedavi önerilebilir. 

Sık rastlanan diğer artrit türleri

Küme Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Küme baş ağrısı tedavisi

Küme Baş Ağrısı Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Küme baş ağrısı, gerilim tipi ve migren  baş ağrısından sonra en sık görülen primer başağrısıdır. Daha yaygın olarak 20-40 yaş arası ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda ve yaşlılarda çok seyrek görülür, erkeklerde ve sigara içenlerde daha sıktır. Ağrı tipik olarak tek taraflı, çok şiddetli ve migrene göre kısa sürelidir. Küme Baş Ağrısı Küme başağrısı olarak adlandırılmasının nedeni periyodik şekilde ortaya çıkmasıdır. Bu başağrısı primer olabileceği gibi, nadir de olsa, sekonder bir nedenle de ortaya çıkabilir. Orbital, supraorbital, temporal bölgede tek taraflı, 15-180 dakika süren ve gün aşırı bir kez ile günde 8 defaya kadar ortaya çıkan şiddetli ataklardır. İlişkili semptomlar arasında ışık hassasiyeti, burun tıkanıklığı ve sulu gözler bulunur. Bilinmeyen nedenlerle erkeklerde kadınlara göre 3-4 kez daha sıktır. 

Küme baş ağrısının tedavisi

Akut atakta 5-8 litre/dakika oksijen inhalasyonu %70 oranında başarılı olmaktadır. İlaç tedavisi doktor tarafından önerebilir. Profilaksisinde ilaçla tedavi ve girişimsel algoloji yöntemleri (Sfenopalatin ganglion blokajı, GON blok gibi) kullanılabilir. Girişimsel tedavi yöntemleri algoloji uzmanları tarafından başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

gerilim tipi baş ağrısı

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gerilim tipi baş ağrısı nedir?

Gerilim tipi baş ağrısı migrenden daha sık görülmekle birlikte, görece daha hafif baş ağrılarına neden olduklarından hekime daha az başvurulur. Sıklıkla 20 yaş civarında başlar, her yaşta görülebilir. Kadınlarda biraz daha sık görülmekle birlikte aradaki fark migrende olduğu kadar çarpıcı değildir. 

Gerilim Tipi Baş Ağrısı

Gerilim tipi baş ağrılarıyla ilişkili ağrı, tipik olarak başın önünde veya arkasında hissedilir. Başlangıcı ve çözülme günün belirli saatlerinde meydana gelmekle birlikte, genellikle ortaya çıkmaları daha düzenlidir. Doğası gereği kronik olabilirler ve bazen bir seferde birkaç gün boyunca ortaya çıkarlar. Gerilim tipi baş ağrısı genellikle başın etrafındaki aşırı basınç olarak tanımlanır ve özellikle ışık ve sese karşı duyusal hassasiyetlerle ilişkilendirilebilir.

 Genellikle diğer tip baş ağrılarından daha hafif olmasına rağmen, epizodik gerilim tipi baş ağrıları, sıklıkları nedeniyle çok rahatsız edici olabilir. Epizodik gerilim tipi baş ağrıları 30 dakikadan 15 güne kadar sürebilir. Genellikle sinirlilik, odaklanma veya konsantrasyon kaybı ve bu tür baş ağrısını tetikleyen uyaranlara karşı artan hassasiyet ile ilişkilendirilirler.

Gerilim tipi baş ağrısı tedavisi

Atak sırasında genelde doktorlar parasetamol gibi basit analjezikler veya steroid olmayan antiinflamatuar ilaçların yeterli olduğunu bildirirler. Bu ağrıkesicilerin herhangi birinin diğerlerine üstünlüğü gösterilmemiştir. Tedavide hasta temelli bir yaklaşım uygundur. Kronik gerilim tipi baş ağrılarında antidepresan ilaçlar kullanılır. Girişimsel algoloji yöntemlerden büyük oksipital blok (GON) blokajı ve Botox enjeksiyonu kullanılabilir.

İlaç ve girişimsel algoloji yöntemlerle tedavi ile birlikte gevşeme teknikleri, stresle mücadele yöntemleri, çeşitli egzersizler ve masaj gibi uygulamaların yapıldığı ilaç dışı tedaviler de başarılı sonuçlar vermektedir.