Spinal Kord Stimülatörü veya Ağrı Pili Nedir? Hangi Hastalara ve Nasıl Uygulanır?
Spinal Kord Stimülatörü – Ağrı Pili nedir?
Spinal Kord Stimülatörü (ağrı pili), ağrıyı gidermek için doğrudan omuriliğe düşük volatajda elektrik akımı gönderen implante edilmiş bir cihazdır. Spinal kord stimülatörü, ince tellerden (elektrotlar) ve küçük, kalp pili benzeri bir pil takımından (jeneratör) oluşur. Elektrotlar, omurilik ve omur arasına (epidural boşluk) yerleştirilir ve jeneratör, genellikle kalça veya karın yakınına, derinin altına yerleştirilir. Ağrı pili, hastaların ağrı hissettiklerinde uzaktan kumanda kullanarak elektriksel uyarıları göndermelerini sağlar.
Spinal kord stimülasyonu, çoğunlukla konservatif ağrı tedavisi seçenekleri yeterli rahatlama sağlayamadığında kullanılır. Stimülasyon ağrının kaynağını ortadan kaldırmaz. Sadece beynin algılama şeklini değiştirir. Sonuç olarak, analjezik etkisi her kişi için farklı olabilir. Ağrı pilinin hedefi ağrıda %50 ila %70’lik bir azalmadır. Bununla birlikte, hastanın günlük aktivitelerini gerçekleştirmesine yardımcı oluyorsa ve aldığı ağrı kesici ilaç miktarını azaltıyorsa, ağrıda küçük bir azalması bile önemli olabilir. Spinal kord stimülasyonu kas gücünü artırmaz.
Spinal kord stimülasyonu, aşağıdakiler de dahil olmak üzere farklı türdeki kronik ağrıları tedavi etmek veya yönetmek için kullanılabilir:
- Ameliyattan sonra bile devam eden bel ağrısı (başarısız bel ameliyatı sendromu)
- Araknoidit (beyni ve omuriliği kaplayan ince bir zar olan araknoidin ağrılı iltihabı)
- Başka yollarla tedavi edilemeyen göğüs (kalp) ağrısı (anjina)
- Omurilik yaralanmaları
- Nöropatik (sinirle ilgili) ağrılar (radyasyon, cerrahi veya kemoterapiden kaynaklanan şiddetli diyabetik nöropati ve kansere bağlı nöropati gibi)
- Periferik damar hastalıkları
- Kompleks bölgesel ağrı sendromu
- Amputasyon sonrası ağrı
- Viseral karın ağrısı ve perine ağrısı
Doktor ağrı pilinin hasta için doğru bir tercih olduğundan ve muhtemelen kronik ağrıda önemli bir rahatlama sağlayacağından emin olmak isteyecektir. Bu öneriyi yapmak için algoloji (ağrı) uzmanı kan tahlilleri, görüntüleme testleri ve psikolojik tarama isteyecektir.
Her hasta farklıdır, ancak genel olarak ağrı pilinden en çok fayda gören kişiler:
- İlaç tedavisi, minimal invazif tedaviler veya önceki ameliyatlarla yeterli düzeyde ağrısı azalmamış hastalar
- İşlemin etkinliğini azaltacak psikiyatrik rahatsızlığı olmayan hastalar
Spinal Kord Stimülasyonu nasıl uygulanır?
- Girişim gününde başlayan veya daha öncesinden başlamış olan grip, sinüzit veya benzeri bir enfeksiyon varsa yahut sebebi saptanmamış da olsa yüksek ateş varsa girişimden önce mutlaka doktora bildirilmelidir.
- Kan sulandırıcı ilaçlar önceden kesilmeli. Özel durumlarda hasta kullanılan pıhtılaşma önleyici ilaçları kullanmasını öneren hekimle görüşüp hekim onayını alması ve ardından en az 1 hafta önceden kesilmeli.
- Girişimin 6-8 saat öncesinden itibaren tamamen aç ve susuz kalınmalı; herhangi bir katı-sıvı gıda, su ve çay almamış olmanız gerekmektedir. Eğer devamlı olarak kullanılması gereken kalp, şeker veya tansiyon ilacı varsa doktora görüşerek ilaçları nasıl alınması gerektiğini soruulmalı.
- Girişim günü mevcut en son tarihli görüntüleme yöntemi ve filmleri ( MR-EMG-Tomografi) hasta beraberinde getirmeli.
- Müdahalenin yapılacağı bölgede açık yara veya enfeksiyon düşündürecek cilt defektlerinin varlığında doktora bilgi verilmeli.
- Mutlaka hastaya eşlik edebilecek bir refakatçi ile gelinmeli.
Başarılı Spinal Kord Stimülasyonu uygulaması için iki aşama gerektirir: birinci aşama uygulamanın etkinliğini test etmek – deneme aşaması ve ikinci kalıcı implantasyon aşaması.
Deneme aşamasında floroskopi ile görüntüleme eşliğinde algoloji uzmanı tarafından yönlendirilen elektrotlar omurganın epidural boşluğuna dikkatlice yerleştirilir. Ağrının yeri, bu elektrotların omurga boyunca hangi seviyeye yerleştirileceğini etkiler. Jeneratör/pil vücudun dışında tutulur ve bir kemer üzerinde hastanın belinizin etrafına takılır.
Yaklaşık 1-3 hafta boyunca cihazın ağrıyı ne kadar azalttığı değerlendirilir. Ağrı düzeyinde %50 veya daha fazla azalma olursa, deneme başarılı olarak kabul edilir. Başarılı olursa, cihazı kalıcı olarak implante etmek için ameliyat planlanır. Başarısız olursa, teller klinikte omuriliğe veya sinirlere zarar vermeden kolayca çıkarılabilir.
İkinci aşamada kalıcı implantasyon prosedürü sırasında jeneratör(pil) derinin altına yerleştirilir ve deneme elektrotları steril elektrotlarla değiştirilir. Deneme elektrotlarının aksine, bunlar hareketi en aza indirmek için dikişlerle sabitlenecektir. İmplantasyon işlemi yaklaşık 1-2 saat sürebilir.
Ameliyat sonrası ne olur?
Çoğu hasta aynı gün veya ertesi sabah eve taburcu edilir. Jeneratör (Pil), hastaneden ayrılmadan önce programlanacaktır. Evde hastanın izlemesi için algoloji uzmanı yazılı talimatlar verecektir.
Ameliyat sonrası 6 hafta boyunca hasta eğilmemeli, ağır bir eşya kaldırmamalı, belini ve sırtını bükmemeli veya başının üzerinde olan eşyalara uzanmamalı. Bu, iyileşene kadar elektrotlarınların yerinden oynamasını önlemek içindir.
- 2 kilodan daha ağır bir şey kaldırmamalı
- Bahçe işi, ev işi ve seks dahil yorucu aktivite yapılmamalı
- Takip randevusuna kadar araba kullanmamalı
- Alkol içmemeli, kanama riskini artırır. Ayrıca, alkol ağrı kesici ilaçlarla karıştırmamalıdır.
- Ağrı ve şişliği azaltmak için insizyon etrafına günde 3-4 kez 15-20 dakika boyunca soğuk uygulaması (buz) yapılmalı.
- Hasta uyumadığı sürece bir saatten fazla oturmamalı veya bir pozisyonda yatmamalıdır.
- Baş ağrıları, elektrot bölgesi çevresinde beyin omurilik sıvısının sızmasından kaynaklanabilir. Sızıntı genellikle kendi kendine iyileşir. Hasta düz bir şekilde uzanmalı ve bol miktarda kafeinli karbonatsız sıvı (çay, kahve) içmelidir.
- Her 3-4 saatte bir 5-10 dakika ayağa kalkmalı ve yürümelidir. Hasta yapabildiği kadar yavaş yavaş yürümeyi artırmalıdır.
Spinal Kord Stimülatör cerrahisinin komplikasyonları nadirdir, ancak hiçbir işlem risksiz değildir. Hastaların küçük bir yüzdesi şunları yaşayabilir:
- İlk 2-8 haftada ortaya çıkabilen enfeksiyon.
- Elektrot migrasyonu (yani elektrotlar orijinal konumlarından hareket eder ve stimülatör ağrıyı etkili bir şekilde engellemez). Bu genellikle elektrotları uygun noktaya geri koymak için bir takip ameliyatı gerektirir.
- Cihaz hasarı (ör. düşme veya yoğun fiziksel aktivite stimülatörü bozar).
- Dural ponksiyon – Dura mater omuriliği çevreler. Elektrotlar, dura mater’nin hemen dışındaki epidural boşluğa yerleştirilir. Bir iğne veya elektrot çok derine iner ve onu delerse beyin omurilik sıvısı dışarı sızabilir. Bu delikler şiddetli baş ağrılarına neden olabilir.
- Omurilik travması – Son derece nadir olmasına rağmen, omurilik stimülatörünün yerleştirilmesi sinir hasarına ve felce neden olabilir.
Spinal Kord Stimülasynunun sonuçları dikkatli hasta seçimine, başarılı deneme stimülasyonuna, uygun cerrahi tekniğe ve hasta eğitimine bağlıdır. Stimülasyon, ağrıya neden olan durumu iyileştirmez. Ama, hastaların ağrıyı yönetmesine yardımcı olur. Ağrı en az yarı yarıya azalırsa uygulama başarılı kabul edilir.
Ağrı pili ile ilgili yayınlanmış çalışmalar, kronik ağrıdan mustarip hastaların %50 ila %80’inde iyi ila mükemmel uzun süreli rahatlama olduğunu göstermektedir.
Spinal Kord Stimülatörüyle yaşamak
Genel olarak, ağrı pili tarafından sağlanan ağrı azalması, hastaların ameliyattan önce yapabileceklerinden çok daha fazlasını yapmalarını sağlar, ancak dikkat edilmesi gereken bazı kısıtlamalar vardır.
Ağrı pili kapalı olduğu sürece, röntgen ve BT taramaları genellikle güvenlidir. Herhangi bir taramaya başlamadan önce daima doktorunuza, hemşirenize veya teknisyeninize ağrı pilinizin olduğunu bildirin.
Hayır, ağrı pili olanlar için MR her zaman güvenli değildir. Bazı yeni cihazlar belirli MR makinesi modelleri uyumludur, ancak doktorunuzun önce stimülatorunuzun özelliklerini değerlendirmesi gerekecektir. Cihazınız MR uyumlu değilse, MRG ciddi yaralanmalara neden olabilir.
Evet, havaalanı güvenlik kapıları stimülatorunuzu algılayacaktır, ancak doktorunuz size makineyi atlamanıza izin verebilecek bir belge verecektir.
Hayır, stimülasyon seviyelerindeki ani değişiklikler dikkatinizin dağılmasına neden olabileceğinden, araç veya ağır makine kullanırken ağrı pilinizi kapatmalısınız.
Kalıcı, implante edilmiş bir jeneratörle yüzmek iyidir, ancak geçici stimülatörünüzü ıslatamazsınız. Deneme süresi boyunca banyo ve duşlardan kaçınmanız gerekecektir.
Evet, sağladığı ağrı kesici düzeyinden memnun değilseniz veya sisteminizde bir enfeksiyon veya mekanik sorun varsa ağrı pili güvenle çıkarılabilir.