Menü
İlaç aşırı kullanım baş ağrısı (İAKB) kronik günlük baş ağrısıdır. Bu baş ağrısının nedeni hastada daha önce var olan baş ağrısının (migren gibi) aküt tedavisi için aşırı analjezik kullanılmasıdır. İlaç aşırı kullanım baş ağrısı klinik tanıdır ve kronik günlük baş ağrısı olan bir hastada ayda 10-15 günden fazla analjezik kullanımı öyküsü bu tanının göstergesidir. İAKB en yaygın olarak migren, küme veya gerilim tipi baş ağrısı gibi birincil baş ağrısı olan kişilerde daha az etkili olan veya spesifik olmayan ilaçların aşırı kullanılmasına bağlı gelişir.
İAKB tipik bir klinik tablosu yoktur. Genellikle altta migren gibi primer bir başağrısı vardır. Hastalar tüm başa lokalize olan, künt, sıkıştırıcı veya zonklayıcı ağrıda şikayet edebilir. Genelde hafif, eşlik eden başka semtomu olmayan devamlı bir ağrıdır. Zaman zaman baş ağrısı şiddetlenebilir.
Kadınlarda erkeklerden 3-4 kat fazla rastlanmaktadır, ortalama 40 yaşlarında tanı konulur. Türkiye’de İAKB’ye neden olan en sık ilaç grubu hala ergo türevi baş ağrısı ilaçlarıdır. Triptanların kısa sürede İAKB’na yol açabilir ama tedavisinin de daha kolay olduğu bilinmektedir. Ancak basit analjeziklerle ortaya çıkmış çok sayıda İAKB olgusu da rastlanmaktadır.
İAKB tanısı kliniktir. Hekim, görüntüleme çalışmaları ve laboratuvar çalışması gibi ekstra testler yapmayı düşünebilir, özellikle de baş ağrılarının kalitesi başka herhangi bir ikincil nedeni ekarte etmek için değişirse.
Uluslararsı Başağrısı Derneği tarafından tanımlanan tanı kriterleri:
İlaç aşırı kullanım baş ağrısı tedavisinde ilk başta kısa bir süre ağrılar kötüleşebilir. Ama daha sonra iyileşme beklenir. İyileşme uzun süre gerekebilir. Tedavide amaç tam ağrıları yok etmekten ziyade ağrıların sayında ve şiddetinde azalma olamısıdır.
İAKB tedavisinde esas prensipler:
Yapılan PREEMPT çalışmasında Botoks (Onabotulinumtoksin A) enjeksiyonunun ilaç aşırı kullanım baş ağrısı tedavisinde de etkili olduğu gösterilmiştir.