Osteoartrit, eklemleri çevreleyen kıkırdak yıpranmaya başladığında ortaya çıkan dejeneratif bir hastalıktır. Kıkırdağın dejenerasyonu, kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olarak eklemde ağrı, sertlik ve diğer sorunlara yol açar. Osteoartritin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır. Bununla birlikte, artan yaş, obezite, önceki eklem yaralanmaları, eklemin aşırı kullanımı, zayıf kas yapısı ve bazı genetik faktörler gibi osteoartrit gelişme riski ile ilişkili belirli risk faktörleri tanımlanmıştır.
Osteoartrit vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir, ancak en çok eller, dizler, kalçalar ve omurgadaki eklemleri etkiler. Osteoartrit ile ilişkili semptomlar yavaş gelişme eğilimindedir ve genellikle eklem ağrısı ve sertliği içerir. Osteoartrit, zamanla kötüleşen bir hastalık olduğu için bazen ilerleyici, dejeneratif bir eklem hastalığı olarak adlandırılır.
Osteoartritin erken aşamalarında ağrı orta derecede ve aralıklı olabilir ve bir kişinin günlük yaşam kalitesi üzerinde fazla olumsuz bir etkisi olmayabilir. Hastalığın ilerleyen aşamalarında eklem ağrısı ve sertliği kötüleşir. Şiddetli osteoartrit vakaları olan kişiler için yürüme, merdiven çıkma ve hatta uyumak gibi normal aktiviteler zor olabilir.
Tedavi, eklem ağrısının giderilmesine ve eklem fonksiyonunun iyileştirilmesine odaklanır. Artrit tedavileri genellikle aşağıda belirtilen invazif olmayan yaklaşımlarla başlar:
Vücut kilo yönetimi, egzersiz ve eklem yaralanmalarından kaçınmanın osteoartrit oluşumunu azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Ayrıca artrit semptomlarının alevlenmesini önlemeye yardımcı olabileceğini gösteren kanıtlar da vardır. Aşırı kilolu bireylerde kilo vermenin özellikle etkili olduğu bulunmuştur.
Osteoartrit sebebiyle oluşan ağrıların girişimsel algoloji tedavi yöntemleri algoloji uzmanları tarafından başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Aşağıda sık uygulanan işlemlerle ilgili kısa bilgi vermekteyim:
Eklem enjeksiyonları
Eklem enjeksiyonları, hastalar için sıklıkla önerilen yaygın bir prosedürdür. Bu prosedür, iltihabı ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olan ilacı doğrudan bir ekleme enjekte etmeyi içerir.
Kortikosteroid enjeksiyonu
Eklem enjeksiyonları genellikle etkilenen bölgeye bir kortizon birlikte bir anestezik ilaç enjekte etmeyi içerir. Anestezik ilaç ağrıyı azaltırken kortizon iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Bu prosedürün uygulanması nispeten hızlı ve basittir ve bazı hastalar ağrı semptomlarında bir rahatlama bildirir. Semptomların hafifletilmesi için eklem enjeksiyonları birçok kez tekrarlanabilir. Çeşitli çalışmalar, eklem enjeksiyonu alan hastaların önemli ölçüde ağrılarının azaldığını, eklem hareket açıklığının arttığını ve yaşam kalitesinin iyileştiğini göstermiştir.
Hyaluronik asit enjeksiyonu
Hyaluronik asit (HA) kimyasal olarak doğal eklem sıvınıza benzer. Bu enjeksiyon, eklem sıvısının akışkan özelliklerinin geri kazanılmasına yardımcı olur ve bir yağlayıcı ve bir amortisör olarak çalışır. HA enjeksiyonları enjeksiyonları genellikle kortikosteroid enjeksiyonları işe yaramadığında kullanılır. Bazı durumlarda, belirgin iltihap belirtileri yoksa doktorlar önce HA enjeksiyonunu düşünürler. HA ayrıca şeker hastalığı varsa daha iyi bir seçenektir çünkü kortikosteroidler kan şekeri seviyelerini yükseltebilir.
Trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonu
Trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonları, osteoartrit eklem ağrısını tedavi edebileceği düşünülmektedir. Bu enjeksiyonlar, iyileşmeyi desteklemek için hastanın kendi kanını ve trombositlerini kullanır. Trombositler, yumuşak dokularda iyileşmeye yardımcı olan büyüme faktörleri ve proteinler içerir. Araştırmalar, PRP enjeksiyonlarının iltihabı azaltmaya yardımcı olmak için vücudun bağışıklık tepkisini değiştirebileceğini gösteriyor. PRP enjeksiyonu yaptırıldıktan sonra oral antiinflamatuvar ilaçlar kısa bir süre için kesilmelidir.
Kök hücre uygulamaları
Kök hücreler, insan vücudunda tüm dokularda bulunan ana hücrelerdir. Kemik iliği veya yağ dokusundan alınıp hazırlanan kök hücreler, bir enjeksiyonla, eklem içinde hasarlı ve hücre iyileşmesi beklenen yere verilir ve osteoartrit eklem ağrısını tedavi edebileceği düşünülmektedir. Kök hücre kişinin kendi hücreleri olduğu için tedavi amacında dokunun kendini iyileştirip yenilemesi amaçlanır.
Seçici sinir blokları ve radyofrekans ablasyon
Ağrılı eklemde ağrı sinyallerinin beyne iletilmesinden sorumlu olan sinirlerinin blokajı yapılır. Fayda gören hastalarda daha sonra aynı sinirlerin radyofrekans ablasyonu uygulanır ve kalıcı veya uzun süreli ağrının azalması hedeflenir.
Girişimsel olmayan ve girişimsel algoloji tedavilerinden fayda görmeyen ve cerrahi operasyon için engel bir durumu olmayan hastalara cerrahi tedavi önerilebilir.