Fibromiyalji Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji, kronik, uzun süreli, yaygın kas ağrısı, eklem ağrısı ve yorgunluğa neden olan bir hastalıktır. Ağrı aralıklı olarak azalabilir veya artabilir. Bilinen bir nedeni yoktur, ancak stres ve genetik gibi belirli faktörler kişiyi hastalığa yatkın hale getirebilir. Tedavisi olmamasına rağmen ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve diğer terapiler hastanın durumunda rahatlama sağlar.
Fibromiyalji kimlerde olabilir?
Çocuklar dahil herkesde fibromiyalji olabilir. Kadınların bu hastalığa yakalanma olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır. Belirtiler genellikle orta yaşta ortaya çıkar. Romatoid artrit, lupus ve sarkoidoz gibi diğer kronik rahatsızlıklardan muzdarip hastaların % 20 kadarı da fibromiyaljiye sahip olabilir.
Ne tetikler?
Aşağıdakiler gibi belirli koşullar veya olaylar semptomları tetikleyebilir:
- Erken doğma, taciz, kazalar gibi travmatik yaşam olayları gibi stresörler
- Viral enfeksiyonlar veya diğer hastalıklar gibi tıbbi durumlar
- Anksiyete, depresyon, diğer duygudurum bozuklukları
- Kötü uyku düzeni
- Egzersiz yapmamak
Belirtileri nelerdir?
Yaygın kas ağrısı ve eklem ağrısı ile birlikte yorgunluk ve kalitesiz uyku, fibromiyaljinin belirleyici semptomlarıdır. Hastalık her hastayı farklı şekilde etkiler. Şunları da hasta deneyimleyebilir:
- Kaygı veya depresyon
- İshal veya kabızlık dahil sindirim sisteminde olan sorunlar
- Yüz veya çene ağrısı (temporomandibular eklem bozuklukları)
- Baş ağrısı veya migren
- Hafıza sorunları
- Ellerde veya ayaklarda karıncalanma veya uyuşma
Fibromiyalji atağını ne tetikler?
Bazı şeyler, özellikle stres seviyesinin artıran durumlar, fibromiyalji atağına (alevlenme) neden olabilir. Bunlar aşağıdakileri içerir:
- Günlük rutinlerde değişiklikler
- Diyet değişiklikleri veya kötü beslenme
- Hormon dalgalanmaları
- Uyku eksikliği
- İşle ilgili stres, başka bir hastalık, duygusal stres gibi
- Tedavide olan değişiklikler
- Uyku düzeninde değişiklik (örneğin, vardiyalı çalışma)
- Hava veya sıcaklık değişiklikleri
Nasıl teşhis edilir?
Fibromiyaljiyi kesin olarak teşhis eden bir test yoktur. Fibromiyalji tanısı, semptomlara ve fizik muayene sonuçlarına göre klinik olarak onaylanır. Anemi veya tiroid hastalığı gibi diğer yorgunluk nedenlerini dışlamak için temel kan testleri önerilir. Teşhis, semptomlarla birlikte hastanın aile ve tıbbi geçmişine dayanır.
Fibromiyaljisi olan kişiler, çoğu insanı rahatsız etmeyecek ağrıya karşı son derece hassas olma eğilimindedir. Doktor, vücuttaki dokunmaya karşı oldukça hassas olan tetik noktaların veya alanların sayısını değerlendirebilir.
Tanı için, yorgunluk ve hafıza ve konsantrasyon bozukluğu, kalitesiz uyku, depresyon semptomları ve huzursuz olma gibi diğer semptomlarla birlikte üç ay boyunca yaygın ağrı mevcut olmalıdır.
Nasıl kontrol altına alınır veya tedavi edilir?
Fibromiyaljinin tedavisi yoktur. Bazı ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri semptomları iyileştirebilir. Aşağıdaki seçenekler fibromiyalji tedavisinde kullanılabilir:
- İyileştirilmiş uyku alışkanlıkları
- Stres yönetimi teknikleri
- Egzersiz tedavisi
- Analjezik ilaçlar, antidepresanlar, antikonvülzanlar (sara ilaçları)
- Tetik nokta enjeksiyonu, Kuru iğne tedavisi
- Bilişsel davranışçı terapi
Komplikasyonları nelerdir?
Fibromiyalji yaşamı tehdit etmez. Kronik ağrı ve yorgunlukla yaşamak bu hastalığı olanlar için zor olabilir. Fibromiyalji tedavi edilmezse iş hayatı ve günlük aktiviteler daha da zorlaşır ve yaşam kalitesi azalır.
Fibromiyaljiyi nasıl önlenebilir?
Fibromiyaljiye neyin sebep olduğu bilinmediği için gerçekten bu hastalığı önlemek için hangi adımların atılması gerektiğini söylemek zordur. Yine de aşağıdakileri yapmak her zaman iyi bir fikirdir:
- Stresi en aza indirmek
- Besleyici bir diyet
- Yeterli uyku
- Sağlıklı kilo
- Artrit, depresyon veya diğer durumların iyi tedavi edilmesi
- Aktif ve düzenli egzersiz yapılması
Fibromiyalji tanısı alan hastalar için prognoz nedir?
Fibromiyaljisi olan çoğu insan, ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri ile semptomları hafifletebilir. Stresi azaltmak için adımlar attıktan sonra bazen semptomlar kaybolur. Stresli zamanlarda semptomlar geri gelebilir. Az sayıda insan çalışamayacak kadar şiddetli ağrı veya yorgunluk yaşar.