Kronik sırt ve boyun ağrısı, günlük hayatınızı ve genel sağlığınızı etkileyerek sizi yıpratabilir. Çeşitli tedavileri denediniz ancak başarılı olamadıysanız, medial dal sinir radyofrekans ablasyonu (medial dal RF termokoagülasyonu veya faset eklem denervasyonu olarak da bilinmekte) aradığınız çözüm olabilir. Bu makalede, bu işlemin neler içerdiğini, kimler için uygun olduğunu ve işlem sırasında ve sonrasında neler bekleyebileceğinizi inceleyeceğiz.
Omurga omurlardan oluşur ve bu omurlar arasında stabilite sağlayan ve çeşitli omurga hareketlerine izin veren faset eklemler bulunur. Bu faset eklemler, zedelendiğinde veya iltihaplandığında ağrı sinyallerinin iletilmesinden sorumlu olan sinir uçları bakımından zengindir. Medial dal sinirleri, faset eklemlerini innerve eden ve ağrı habercisi olarak görev yapan küçük sinir dallarıdır.
Radyofrekans ablasyonu, ağrıdan sorumlu siniri duyarsızlaştırmak ve kalıcı olarak ağrı sinyalleri gönderemez hale getirmek için radyofrekans dalgalarını kullanan bir prosedürdür. Medial dal sinir radyofrekans (RF) ablasyonu, öncelikle omurgadaki faset eklemlerle ilgili sorunların neden olduğu boyun, sırt ve belde oluşan kronik ağrıyı hafifletmeyi amaçlayan minimal invaziv bir girişimsel tıbbi işlemdir. Bu prosedür özellikle faset eklemlerden beyne ağrı sinyallerinin iletilmesinde önemli bir rol oynayan medial dal sinirlerini hedef alır.
Medial dal sinir RF ablasyonu, tipik olarak faset eklem rahatsızlıkları ile ilişkili kronik boyun,sırt veya bel ağrısı olan kişiler için önerilir. Bu prosedürden fayda görebilecek başlıca durumlar şunlardır:
Faset eklem osteoartriti: Omurgadaki eklemler iltihaplandığında veya dejenere olduğunda, belde, sırtta ve boyunda şiddetli ağrıya neden olabilirler.
Spondiloz: Bu, omurganın disklerini ve faset eklemlerini etkileyen, ağrı ve sertliğe neden olan dejeneratif bir durumdur.
Whiplash yaralanmaları: Bazı durumlarda, iyileşmemiş whiplash yaralanmaları olan hastalarda, kronik boyun ağrısı gelişebilir ve bu durum bu prosedürle tedavi edilebilir.
Medial dal sinir RF ablasyonu birçok hasta için etkili olsa da herkes için uygun olmayabilir. Kontrendikasyonlar şunları içermektedir:
Hamilelik: Doğmamış çocuğa ilişkin potansiyel riskler nedeniyle hamile kadınlar için önerilmez.
Tedavi bölgesinde enfeksiyon: Prosedür bölgesinde enfeksiyon varsa, bu prosedürü uygulamadan önce tedavi edilmesi önemlidir.
Alerjik reaksiyonlar: Bazı kişilerin prosedürde kullanılan gereçlere karşı alerjisi olabilir.
Kanama bozuklukları: Kanama bozukluğu olan veya kanın pıhtılaşmasını engelleyen antikoagülan ilaçlar alan hastalar medial dal RF termokoagülasyonu için uygun adaylar olmayabilir.
Medial dal sinir radyofrekans termokoagülasyonu uygulanmadan önce, hastalar genellikle ağrılarının kaynağını doğrulamak için bir tanı aşamasından geçerler. Bu aşama genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
İlk değerlendirme: Sağlık uzmanınız tıbbi geçmişinizi kapsamlı bir şekilde gözden geçirecek, fizik muayene yapacak ve önceki görüntüleme tetkiklerini gözden geçirecektir.
Görüntüleme tetkikleri: Ağrı kaynağının, özellikle de omurgadaki faset eklemlerinin tam yerini belirlemeye yardımcı olmak için röntgen, MRG veya BT taramaları istenebilir.
Medial dal sinir bloğu: Ağrının medial dal sinirlerinden geldiğini doğrulamak için medial dal sinir bloğu kullanılır.
Tanısal medial dal sinir bloklarından sonra, ağrının hafifleme derecesini değerlendirmek için kısa bir süre takip edileceksiniz. Tanısal bloklar önemli ölçüde rahatlama sağlarsa (%50’den fazla), bir sonraki aşama olan medial dal radyofrekans denervasyonu için uygun bir aday olarak kabul edilebilirsiniz.
Prosedür için aday olduğunuz belirlendikten sonra doktorunuz size işlem öncesi talimatlar verecektir. Bu talimatlar genellikle işlemden önce aç kalmanız, bazı ilaçları (kan sulandırıcı ilaçlar gibi) bırakmanız ve tıbbi kuruluşa gidiş gelişinizi ayarlamanızla ilgili talimatları içerecektir.
İşlemden önce periferik damaryolu takılacak ve işlem odasına girdiğinizde nabız sayımı, kandaki oksijen seviyesi ve arteriyel kan basıncı gibi hayati bulgular izlenecektir.
Prosedür başlamadan önce, hedef bölgeye erişime izin vermek için prosedür masasına yatırılacaksınız. Sağlık uzmanınız prosedür için rahat olmanızı ve yüzüstü pozisyonda uygun şekilde konumlandırılmanızı sağlayacaktır. Spesifik pozisyon, tedavi edilen medial dal sinirinin lomber (bel) veya servikal (boyun) bölgede olmasına bağlı olarak değişebilir.
Uygun pozisyon verildikten sonra, tedavi uygulanacak bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi yapılır. Bu lokal anestezi, işlem sırasında herhangi bir ağrı veya rahatsızlığı en aza indirmeye yardımcı olur. Bazı durumlarda, rahatlamanıza ve kendinizi daha rahat hissetmenize yardımcı olmak için sakinleştirici ilaçlar da kullanılabilir.
Anestezi ve sedasyon sonrasında, floroskopi eşliğinde küçük, özel bir RF iğnesi dikkatlice medial dal sinirine yönlendirilir. Amaç, iğneyi önemli yapılardan kaçınarak sinire yakın bir yere yerleştirmektir. İğne floroskopik olarak doğru yere yerleştirildikten sonra motor ve duyusal uyarılar verilir. Medial dal sinirine en yakın pozisyonda olmak için küçük ayarlamalar yapılabilir.
İğne doğru pozisyona yerleştirildikten sonra radyofrekans (RF) ablasyon prosedürü başlar. RF cihazı, iğnenin ucunu ısıtan yüksek frekanslı elektrik akımları üretir. Bu ısı tam olarak sinire iletilir, koagüle olmasına veya temelde ‘yanmasına’ neden olur ve ağrı sinyallerini iletme yeteneğini bozar. Kullanılan sıcaklık, çevre dokulara aşırı zarar vermekten kaçınmak için dikkatlice kontrol edilir.
RF termokoagülasyon prosedüründen sonra, işlem sonrası durumunuzu takip etmek için kısa bir süre gözlem altında tutulacaksınız. Bu, herhangi bir komplikasyon olmadığından ve yaşamsal belirtilerinizin stabil olduğundan emin olmak içindir. Hastaların bu süre zarfında tedavi bölgesinde hafif rahatsızlık veya ağrı hissetmeleri yaygındır.
Genellikle sedasyon veya anestezinin etkilerinin geçtiği bir derlenme odasında kısa bir süre geçireceksiniz. Sağlık uzmanınız size dinlenme, reçetesiz ağrı kesici ve herhangi bir aktivite kısıtlaması için öneriler içerebilecek ameliyat sonrası bakım talimatları verecektir. Sorunsuz bir iyileşme sağlamak için bu talimatlara uymanız önemlidir.
Medial dal sinir RF ablasyonu ile ilişkili komplikasyonlar nadirdir, ancak görülebilirler. Aşağıda, bu prosedürle ortaya çıkabilecek potansiyel komplikasyonlardan bazıları verilmiştir:
Enfeksiyon: Enfeksiyon, medial dal sinir ablasyonu da dahil olmak üzere tüm invaziv prosedürler için ortak bir risktir.
Kanama: Kanama nadir görülen bir komplikasyondur, ancak altta yatan kanama bozuklukları olan hastalarda daha yaygındır.
Alerjik reaksiyon: Potansiyel bir alerji genellikle röntgen görüntüleme için kullanılan kontrast maddeye ve nadiren de lokal anesteziye karşıdır.
Ağrı semptomlarının şiddetlenmesi: Nadir durumlarda, hastalar işlemden sonra ağrı semptomlarında artış yaşayabilir.
Enjeksiyon bölgesinde rahatsızlık: Hastalar enjeksiyon bölgesinde bir miktar rahatsızlık veya ağrı hissedebilir, ancak bu genellikle birkaç gün içinde düzelir.
Sinir veya omurilik hasarı veya felç: Çok nadir olmakla birlikte, iğneden kaynaklanan doğrudan travma sonucu veya ikincil olarak enfeksiyon, kanama nedeniyle kompresyon veya artere enjeksiyon nedeniyle tıkanma sonucu hasar meydana gelebilir.
İşlemi takip eden günler ve haftalarda doktorunuzla bir takip randevunuz olacaktır. Bu ziyaret sırasında ağrınız değerlendirilecek ve gerekli ayarlamalar veya ek tedaviler tartışılabilecektir.
Her bir prosedürün spesifik detaylarının sağlık kuruluşuna, sağlık kuruluşunun uygulamalarına ve bireysel hasta ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebileceğini unutmayın. Medial dal RF ablasyonu ile ilgili kişiselleştirilmiş bilgi ve rehberlik için her zaman doktorunuza danışın.